Samenvatting  

De Europese Unie heeft beslissingen over het gezondheidsbeleid altijd overgelaten aan de afzonderlijke lidstaten en heeft alleen samengewerkt bij kwesties als grensoverschrijdende gezondheidszorg en medicijnveiligheid. De COVID-19 pandemie onderstreepte echter de noodzaak van collectieve actie over de grenzen heen. In reactie hierop riep de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, in oktober 2020 op tot de oprichting van een "Europese Gezondheidsunie". Dit initiatief is bedoeld om de gezondheid van de Europese burgers beter te beschermen, beter voorbereid te zijn op pandemieën en de gezondheidszorgstelsels te versterken. Tot nu toe heeft het initiatief nog niet tot grote protesten geleid. Dit kan komen doordat de voorstellen onder deze noemer nogal fragmentarisch zijn en over het algemeen niet worden gezien als onderdeel van een alomvattende visie voor het identificeren van gebieden waar EU-interventie het nationale gezondheidsbeleid ten goede komt. In deze bijdrage stellen we een weg voor in termen van inhoud en proces voor de ontwikkeling van een meer omvattende visie op de inhoud van het beleid en het proces. Daarbij gaan we niet in op de noodzaak van een Europese Gezondheidsunie. We gaan ervan uit dat de bestaande Europese Gezondheidsunie een mogelijkheid biedt om nu en in de toekomst het extra voordeel te bieden van harmonisatie, centralisatie of coördinatie van gezondheidsgerelateerde wetten, instellingen, beleidsmaatregelen en acties op EU-niveau.