De wetgeving als juridische waarborg op het gebied van gezondheid is vooral relevant als het gaat om mensen die in extra kwetsbare omstandigheden van zorg verkeren. Zoals mensen die wilsonbekwaam zijn, min of meer analfabeet zijn op het gebied van gezondheid, mensen die onderhevig zijn aan inmenging van de zorgautoriteiten of aan onvrijwillige zorg, of mensen in psychiatrische of bejaardeninstellingen. In dit onderzoek wordt gekeken naar de juridische waarborgen in de vorm van patiëntenrechten en de juridische en buitengerechtelijke procedures in het kader van de gezondheidszorg nodig zijn. Wat is het belang van het recht op zelfbeschikking in deze omstandigheden? Hoe kan de menselijke waardigheid behouden blijven in situaties waar mensen moeite hebben om zichzelf of anderen te beschermen? Hoe kan de kwaliteit van de zorg in die omstandigheden gewaarborgd blijven? Welke juridische procedures bieden bescherming voor mensen in kwetsbare posities om de uitoefening van het procedurele recht om te protesteren en zorg af te wijzen te waarborgen?

Betrokken onderzoekers

De regulering van de kwaliteit van zorg is van grote politieke relevantie voor zowel patiënten en zorgverleners als (publieke) betalers. Kwaliteit van zorg heeft niet alleen betrekking op de veiligheid en doelmatigheid van de zorg, maar ook op de manieren waarop patiënt kan klagen over de zorg die verleend is, de verantwoordingsplicht van de zorgverlener de en beschikbare rechtsmiddelen voor de patiënt. Om de juridische waarborgen in dit verband te waarborgen is het Law Center for Health and Life betrokken bij een project met betrekking tot de evaluatie van de werking en impact van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz - 2016). Ook andere relevante wetgeving is geëvalueerd waar de leden van het Law Center for Health and Life bij betrokken zijn geweest. De algemene doelstelling van deze wetten is om de kwaliteit van de gezondheidszorg te verbeteren en de rechten van patiënten te versterken. De centrale vraag van het onderzoek is dan ook in hoeverre de doelstellingen die met deze wetten zijn beoogd, in de praktijk ook daadwerkelijk worden gehaald. Door middel van interdisciplinair onderzoek, waarbij kwalitatieve, kwantitatieve en juridische analyses worden gebruikt, probeert dit project antwoord te geven op deze vraag.

Financiering

• Nivel, Netherlands Institute for Health Services Research
• ZonMw

Betrokken onderzoekers

Rechtshandhaving is niet alleen belangrijk om concepten van mensenrechten om te zetten in specifieke materiële rechten en om deze rechten te implementeren, maar ook om mechanismen te creëren om rechten af te dwingen in het geval ze worden geschonden of genegeerd. Rechtshandhaving omvat de mogelijkheid van financiële compensatie in het geval van medische fouten of ernstige voorvallen. Zonder een adequaat mechanisme (civielrechtelijk, strafrechtelijk tuchtrechtelijk of publiekrechtelijk) kunnen de rechten van patiënten hun betekenis verliezen. Onze onderzoekers zijn al jaren actief op dit gebied en richten zich voornamelijk op klachtenregelingen, tuchtrechtelijke systemen en medische aansprakelijkheid. Deze activiteiten omvatten juridische analyses en evaluaties, maar ook interdisciplinaire projecten waarin juridische en empirische onderzoeksmethoden worden gecombineerd. De doelstelling van dit onderzoek is om bij te dragen aan de ontwikkeling en implementatie van eerlijke en rechtvaardige systemen voor compensatie en schadevergoeding op het gebied van gezondheid. 

Betrokken onderzoekers