Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
De dierenwelzijnsorganisatie Dier&Recht startte in de zomer van 2021 een antizuivelcampagne om de maatschappij bewust te maken van het verborgen dierenleed achter het consumeren van zuivel. Schadelijk voor ‘het imago van de agrarische industrie’, stelde de boerenactiegroep Agractie, want ‘melkveehouders worden neergezet als dierenmishandelaars’. Agractie besluit juridische stappen te nemen. En met succes. Het Gerechtshof Amsterdam oordeelde in hoger beroep dat het belang van Agractie (het beschermen van de goede naam van de zuivelindustrie) zwaarder woog dan de vrijheid van meningsuiting van Dier&Recht om de maatschappij te informeren over dierenleed. In hun annotatie voor AB bij deze uitspraak lichten Hannah van Kolfschooten en Merel Spaander toe welke misstappen het Hof heeft begaan op weg naar dit oordeel.

De boerenactiegroep Agractie neemt met name aanstoot aan de slogans “Zuivel veroorzaakt ernstig dierenleed” en “Kalfjes worden direct na de geboorte weggehaald bij hun moeder” op de posters van de antizuivelcampagne van Dier&Recht. Ze voelen zich weggezet als dierenmishandelaars en vinden dat deze uitspraken de goede naam van de zuivelindustrie schaden. In het kort geding bij de rechtbank Amsterdam vordert Agractie dat alle posters met de desbetreffende tekst van straat worden gehaald. Als Agractie in het gelijk wordt gesteld, besluit Dier&Recht in hoger beroep te gaan. Bij het Gerechtshof Amsterdam beroept Dier&Recht zich wederom op haar recht op vrijheid van meningsuiting. Actievoeren in het belang van de gezondheid en het welzijn van dieren valt immers onder de vrijheid van meningsuiting. Tot diens teleurstelling, oordeelt het Hof opnieuw in het nadeel van Dier&Recht. Zij concludeert dat de postercampagne onrechtmatig is jegens Agractie vanwege onvoldoende feitelijke bewijs dat het weghalen van kalveren bij de moeder direct bij de geboorte ernstig dierenleed veroorzaakt.

Copyright: Unsplash
De tekst "Zuivel veroorzaakt ernstig dierenleed" wordt door het Hof zonder meer bestempeld als een feitelijke bewering

Van Kolfschooten en Spaander stellen allereerst dat het Hof voorbij gaat aan het elang dat Dier&Recht heeft bij de antizuivelcampagne, namelijk de bescherming van de gezondheid. Daarnaast betwijfelen zij of het Hof het recht op vrijheid van meningsuiting op de juiste wijze heeft geïnterpreteerd, uitgaande van het brede beschermingsbereik dat hieraan is toegekend in de jurisprudentie van het Europese Hof van de Rechten van de Mens. Ook vragen zij zich af of het terecht is dat het Hof de tekst "Zuivel veroorzaakt ernstig dierenleed" zonder meer bestempelt als een feitelijke bewering. Zij beargumenteren dat het eerder gaat om een waardeoordeel dat 'ernstig leed' open staat voor subjectieve interpretatie en waardering door Dier&Recht. Bovendien is deze interpretatie en waardering weldegelijk onderbouwd met wetenschappelijk bewijs, dat het Hof dit bewijs onvoldoende acht, komt volgens Van Kolfschooten en Spaander door de manier waarop het Hof dit bewijs waardeert. 

De auteurs concluderen dat de vrijheid van meningsuiting van Dier&Recht onterecht beperkt wordt.

Mr. H.B. (Hannah) van Kolfschooten LLM

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Gezondheidsrecht

M.M. (Merel) Spaander MSc LLM

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Gezondheidsrecht